මැරෙන දවස තීරණය කිරීම...

ඔබ මැරෙන දවස ඔබට තීරණය කරන්න පුළුවන් නම්..? බැරි නෑ. හැබැයි ටිකක් අමාරුයි. බලමු කොහොමද කියලා.

මැරෙන එකට කලින් බලමු අපි කැමති දවසක ඉපදෙන්න අපිට පුලුවන්ද?

අපි ඉපදෙන්නේ අපි කැමති දවසේ ද? ඉස්සර නම් අපි ඉපදෙන දවස අපේ අම්මලා වත් දන්නේ නෑ. හැබැයි දැන් නම් සීසේරියන් සැත්කම් වලට පින්සිද්ද වෙන්න අපි ඉපදෙන දවස තීරණය කරන්නේ අපේ අම්මලායි දොස්තරලයි.

ඒත් අපිට බෑ අපි ඉපදෙන දවස තීරණය කරන්න. ඒක අපේ තීරණයක් නෙමෙයි.

ඔබ ඉපදෙන්නේ ඔබේ කැමැත්තෙන්ද?

නෑ නේද. ඔබ ඉපදෙන්නේ ඔබේ අම්මටයි තාත්තටයි ඕනේ නිසා මිසක් ඔබට ඕනේ නිසා නෙමෙයි. එහෙනම් ඔබ ඉපදෙන එකේ ඉඳන් ඔබ ඉපදෙන දවස පවා ඔබේ තීරණ නෙමෙයි.

හරි කොහොම හරි ඉපදුනා කියමුකෝ කාගේ හරි කැමැත්තක් නිසා.

ඔබට දාන නම ඔබේ තීරණයක් ද?

ඒත් නෑ නේද.

ඒකත් එක්කෝ අරිසෙන් අහුබුදු ගේ, නැත්නම් පවුලේ වැඩිහිටියෙක්ගේ එහෙමත් නැත්නම් අම්මගේ තාත්තගේ. කාගේ වුනත් ඔබේ නම තීරණය කරන්නේ ඔබ නම් නෙමෙයි.

එතකොට ඔබේ නම දීල තියෙන්නෙත් වෙන කෙනෙක්.

ඉතින් ඔහොම එකේ අපි කොහොමද අපි මැරෙන දවස තීරණය කරන්නේ නේද?

ඔව් ඒක සාධාරණ තර්කයක්.

ඒත් ඔබ සියදිවි හානි කරගන්න කැමති නම් ඔබට මැරෙන දවස තීරණය කරන ඔබටම අවස්තාව හම්බෙනවා.

ඒත් මේ ලියන්නේ සියදිවි හානි කරගෙන මැරෙන දිනය තීරණය කරන එක ගැන කියන්න නෙමෙයි.

ඔබ දන්නවද මේ ලෝකේ ඉන්නවා පිරිසක් තමන් උපදිනවද නැද්ද, උපදින දවස, තමන්ගේ නම වගේම තමන් මැරෙන දවසත් තීරණය තමන්ටම ගන්න පුළුවන්.

ඒ කවුද ඒ?

ඒ තමයි පැවිදි උතුමන්ලා.

පැවිදි වෙන්නේ අපි වගේම සාමන්‍යය මිනිස්සු. අපි වගේම රාජකාරි තියෙන, අම්මලා තාත්තලාගේ ඕනේ කමට ඉපදුනු, වෙන කෙනෙක් දුන්නු නමක් තියෙන මිනිස්සු.

ඒත් සත්‍යය අවබෝධ වුනු කෙනෙක් තීරණය කරොත් (හරි අවබෝධයෙන්) මම මේ සංසාරයෙන් මිදෙන්න ඕනේ කියලා, ඔහු පැවිදි වෙන්න තීරණය කරොත්, ඔහු අලුතෙන් උපදින්නයි ඒ තීරණය ගන්නේ.

ගිහි ජීවිතෙන් මැරිලා, පැවිදි ජීවිතයේ ඉපදෙන්න තීරනය් ගන්නේ තමන්මයි. වෙන කෙනෙක්ට ඒ තීරණය ගන්න බෑ.

අලුතින් ඉපදුනු පැවිදි ජීවිතයේ තමන්ගේ නම තීරණය කරන්නේ තමන්මයි. දැන් නම් ඒවා ටිකක් වෙනස් වෙනවා වගේ. ඒත් සම්ප්‍රධාය ඒකයි.

අවබෝධයෙන් පැවිදි වුනු කෙනෙක් හරි මාර්ගයේ ගිහින්  නිවන් මාර්ගයට අවතීර්ණ වෙලා, නිවනට ලඟා වෙද්දී, ඔහුට මාර්ග ඵල ලැබෙනවා.

දැන් ඔහු මාර්ගඵල ලාබී උතුමෙක්.

මාර්ගඵල ලාබී උතුමන් තමන් වහන්සේ පිරිනිවන්පාන මොහොත තීරණය කරන්නේ තමන් විසින්මයි.

මොකද ඒ උතුමන් තමන්ගේ සියලු කර්ම ඵල ගෙවා අවසන් නිසා.

බෞද්ධ ඉතිහාසයේ අපි දන්නා සියලුම රහතන් වහන්සේලා පාහේ පිරිනිවන් පෑවේ තමන් ගේ කැමැත්තක් මත තමන් තීරණය කරන මොහොතෙයි.

එහෙනම් ඔබට වැටහෙනවද පැවිදි උතුමන් ලාට තමන් උපදිනවද නැද්ද, උපදින දිනය, තමන්ගේ නම සහ තමන් මිය යන දිනය තීරණය කරන්න පුළුවන් බව.

සියදිවි නසාගත්තොත් ඔබට මේ භවයේ නම් තමන්ගේ කැමැත්ත පරිදි මැරෙන්න පුළුවන්. හැබැයි එතනින් එහාට සංසාරය කියන ලොකු චිත්‍රයේ අපා දුක් විඳින්න වෙනවා.

හැබැයි පැවිදි උතුමන්ලා මිය යන්නේ අවසන් වතාවටයි. මේ සංසාරයේ ඔවුන් තීරණය කරලා උපදින්නේ අවසන් වතාවට, ඔවුන් තමන්ට දාගන්නේ මේ සංසාරයේ තමන්ගේ අවසන් නම, මිය යන්නේ අවසන් වතාවට.

අන්න ඒ නිසයි මේ තමන්ම ගන්න තීරණය අනුව උපදින, මිය යන තීරණය වැදගත් සහ වෙනස් වෙන්නේ.

මොකද ඒ එච්චරටම විශේෂ පිරිසක්.

වර්තමානයේ මෙහෙම පිරිස් ඉන්නවද නැද්ද කියල ප්‍රශ්නයක් ඇති ඔබට.

ඔබට එහෙම අහන්න කිසිම අයිතියක් නෑ. මොකද ඔබ තාම නිවන් මාර්ගයේ පලවෙනි අඩියවත් තියලා නැති පිරිසක් නිසා. පැවිදි වුනේ මොන අරමුණෙන් වුනත් ඔවුන් අඩුම ගානේ නිවන් මාර්ගයේ යන්න තීරණයක් හරි අරන්.

ඔවුන් පැවිදි වෙලා කරන දේවල් ඵල දෙන්නේ ඔවුන්ටමයි. ඒ නිසා අපි ඒ ගැන කලබල නොවී ඉමු.

වී වැපිරුවොත් අස්වැන්නට වී ලැබෙයි.

තල වැපිරුවොත් අස්වැන්නට තල ලැබෙයි.

එය ඔබටත්, මටත් ඔවුන්ටත් පොදු ධර්මතාවක්.